Bir Veri Tabanı Olarak ‘’Ev’’ – öncesi, şimdisi, sonrası –
Korona virüs salgını çoğumuzun uzun süreler evde vakit geçirmesine sebep oldu. Bu durum da ev içinde ve dışında sürdürdüğümüz rutinleri değiştirmeye başladı.
Elimizde olmayan nedenlerle karantina süresince ev içerisine sadece kişisel alanımızı değil kamusal hayatı da sığdırmak durumunda kaldık. İçerisinden geçtiğimiz ve belki de geçmek durumunda olduğumuz tüm bu zaman dilimi yaşadığımız mekanların anlam değiştirdiği bir süreç sundu bize.
Atölye, tam da ne olduğunu kavramaya çalıştığımız bir dönemde ; yaşadığımız yerdeki özel ve kamusal eşikleri yeniden sorgulamak ve tüm bu deneyimleri birlikte belgelemek arzusu ile kurgulandı.
Herkes İçin Mimarlık Derneği’nin başlattığı Gelecek Atölyeleri kapsamında yapılan açık çağrıda 15 kişi ile 4-20 mayıs aralığında, farklı kayıt yöntemleri ile gündelik rutinler belgelendi , bir yaşam alanı olarak ‘ev’ in geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek kurguları üzerine düşünüldü.
Atölye, birçok insan için karantinanın ana mekanı olan ‘ev’ i bir veri tabanı olarak kullanmak arzusu ile planlandı.
Gündelik rutini aynı teknikle sürekli belgeleme hali mekan kavrayışımızı nasıl etkiler sorusuna cevap arayacağımız deneysel bir süreç öngörüldü ve ilk adım olarak; tüm katılımcılara diledikleri yöntem ile kendi gündelik rutinini bir belgeye dönüştürmesi önerildi.
İlk hafta bir taraftan gündelik rutinler ve etkileri tartışırken diğer taraftan da tüm bu kayıt yöntemlerinin temsilleri ve teknikleri üzerine kafa yoruldu ve önerileri paylaşıldı. Etkin temsil yöntemine karar verilmesinin , sonraki günlerin kaydının da kendi içinde bir rutine dönüşmesini kolaylaştırdığını söylemek mümkün.
Katılımcılar her günü plan,kesit,eskiz,fotoğraf ve çeşitli grafik yöntemlerle belgeledi ve düzenli aralıklarla slack platformu üzerinden paylaştılar.Bu durum, süreci aktif bir kollektif deneyim tecrübesi haline getirdi ve tüm kayıtlar katılımcıların kişisel yaşam pratiklerine bakış açılarını etkiledi.
Bir araya gelinen süreçlerde ev ve çevreye dair fiziksel ve duygusal farkındalıklar da paylaşılması da katılımcıların birbiri ile temasını artırarak sürecin kollektif işleyişine oldukça katkı sağladı.
Hepimizin evlerde olduğu bu süreçte bir araya gelinen atölye mekanı artık zoom ekranı oldu. Belirli aralıklarla bir araya geldiğimiz ve zoom platformu üzerinden yürütülen buluşmalarda ; kimi zaman bu üretimler üzerinden tartışmalar yürütülürken; belirli aralıklarla kollektif mapping çalışmaları yapıldı, evin farklı dönem perspektifleri üzerine veriler üretildi.
İlk mapping çalışmasını karantina sürecinin -ev- kavrayışını , karşılaştırma üzerinden beslemek adına * bir veri tabanı olarak ev-öncesi* başlığı üzerinden yaptık..Eylem pratikleri, kavramlar,müdahale ve his başlıkları üzerinden hızlı veriler kaydedildi.
İkincisi tüm gelecek atölyeleri katılımcılarının da dahil olduğu ara forumda ev mekanı üzerinden * kamusal alan- eşik alan – özel alan* sorgulaması üzerinden üretildi. Bu çalışmanın yapılma amacı tüm atölye sürecinin tartışmalarının çoğunlukla kamusal özel alan ilişkilerinin değişkenliği üzerinden ilerlemesiydi.
Bu süreci beslemek adına öncesinde sosyal medya üzerinden kamusal ve özel alan değişkeni üzerine üretilen bir grafik de paylaşıldı.
Son olarak da *bir veri tabanı olarak ev- sonrası* üzerinden bir mapping çalışması yapıldı ve gelecek üzerine olasılık konuşuldu. Tüm tartışmalar ışığında , burada başlıklara bir de eşik mekanları eklenmesine karar verildi.
Tüm bu kayıtlar ve ortak üretimler; atölye sürecinde ve sonrasında belirli farkındalıklar oluşmasına yol açtığını söylemek mümkün.
Bunlardan ilki gündelik rutin kaydının kişinin ev ile kurduğu ilişkilenme biçiminin üzerinden ilerdiği gözlemi. Katılımcılardan kimi sadece masasını kaydederken , kimi kendi ile birlikte yaşayan tüm karakterleri, kuşunu hatta bahçesindeki ağacı dahi senaryoya dahil etti. Kimi kendi duygusal süreci üzerine yoğunlaşırken , kimi etrafında kurduğu iletişim biçimleri üzerinden kaydetmeyi tercih etti.
Anlatının farklı noktalarında da bahsedilen etkileşim hali aslında hepimizin karantina sürecine algısını etkileyecek kadar yoğun oldu ve bu tabii ki üretimlere de yansıdı. Bir buluşmada bir katılımcının dışarıdaki kuş sesinden bahsetmesi diğer buluşmada tüm kayıtlara dış mekan ilişkilerinin de eklenmesini tetikledi. Komşularla olan iletişimin artışı ve bunun cephe ilişkileri bir diğer ilgi çeken kayıtlardan oldu.
Karantina süreci ile ilgili en önemli tartışma konusu özel alan- kamusal alan ilişkisi ve bunların ihlali üzerinden ilerlerken; atölye sürecinde bu durumun, kamusal ve özel alan algılarının tüm katılımcılar için farklı senaryolar üzerinden ilerliyor olması bir diğer farkındalık noktasıydı. Misafir odasını kamusal alan olarak tanımlayan bir katılımcı da , evin giriş holünü eşik, balkonu kamusal olarak tanımlayan katılımcı da ; sokağa kadar hala özel alan tanımını genişleten katılımcı da karantina sürecinde bunların nasıl yer değiştirdiği üzerine kafa yordu. Tüm bu süreçte bizi sarmalayan güvenlik çemberlerinin varlığı ve değişkenliği üzerinden spekülasyonlar üretildi.
Eylem pratiklerini kaydetmenin de duygu durumunu kaydetmenin de kıymetini algıladığımız bu süreçte; katılımcıların tüm ev rutinlerini; kendi kimlikleri ve benliklerinin kurduğu ilişkilenme biçimleri üzerinden kaydettiğini söylemek mümkün. Kendi ‘ben’ algısını eşyalar,bitkiler,hayvanlar,diyaloglar,kişiler ve hatta sanal ortam üzerinden kaydeden; bunları bizlerle paylaşan ve çoğaltan tüm katılımcılara teşekkür ediyoruz.
Bir Veri Tabanı Olarak Ev ekibi olarak belirli periyodlarda bu siteyi genişletmeye oldukça niyetliyiz. Sizleri de siteyi takipte kalmaya ve bizden gelecek çağrıyı bekler olmaya davet ediyoruz.
Atölye Yürütücüleri: Cansu Dinç, Setenay Kamazoğlu
Atölye Katılımcıları: Beyza Horozaloğlu, Burcu Sultan Kındır, Canan Kaçar Şengül, Doğa Özer, Eda Bozkurt, Emre Gündoğdu, Gamze Enhoş, Hazal Doğruel, Hüseyin Çelik, İrem Alpargun, İzel Gürkan, Melis Pınarel, Merve Gül Özokçu, Pınar Gamsız, Ruken Aydoğdu, Rumeysa Oral, Sidar Alışık, Zeynep Aslan, Zeynep Serra Bayar
Geleceğe Dönüş Atölyeleri; Bir Veri Tabanı Olarak Ev Atölyesi Sunumu: